Το μέλι κι η ιστορία του...

    Το μέλι είναι το προϊόν που παράγουν οι μέλισσες από το νέκταρ η τα διάφορα μελιτώματα φυτών. Οι μέλισσες μετά την συλλογή του νέκταρος η των μελιτωμάτων τα συμπυκνώνουν και τα μετουσιώνουν με την προσθήκη των αδενικών τους εκκρίσεων σε μέλι, καθιστώντας το έτσι μια από τις πιο θρεπτικές φυσικές τροφές.

    Οι εξαιρετικές κλιματολογικές συνθήκες στην Ελλάδα, μαζί με την πλούσια ανθοφορία της χλωρίδας και την εδαφική ποικιλομορφία δημιουργούν ένα καλό βιότοπο για την ανάπτυξη της μελισσοτροφίας. Στην Ελλάδα πεδιάδες, βουνά, οροπέδια, λόφοι και ακτές εναλλάσσονται σε πολύ μικρές αποστάσεις μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να συνυπάρχουν δεκάδες αρωματικά φυτά, πολλά από τα οποία είναι σπάνια στον κόσμο.

    Το μέλι είναι η μόνη γλυκαντική ύλη που μπορεί να αποθηκευτεί και να χρησιμοποιηθεί όπως παρήχθηκε στη φύση, διατηρώντας αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητές της. Η σύσταση, η ποιότητα, τα οργανοληπτικά στοιχεία και η μορφή του Ελληνικού μελιού διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή, ακόμα και από χρονιά σε χρονιά. Αναλύσεις δείχνουν ότι πάνω από 100 διαφορετικά φυτά συμμετέχουν σε μικρό ή μεγάλο ποσοστό στην τελική σύνθεση του Ελληνικού μελιού. Το μέλι περιέχει κυρίως υδατάνθρακες αλλά και άλλα συστατικά σε μικρή αναλογία. Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι έχουν ανιχνευθεί στο μέλι περίπου 180 διαφορετικά στοιχεία.

    Ονομασία μελιού

    Σύμφωνα με τον ορισμό του κώδικα «Τροφίμων και Ποτών» ως μέλι νοείται το τρόφιμο που παράγουν οι μελιτοφόρες μέλισσες από το νέκταρ των ανθέων ή από εκκρίσεις που προέρχονται από ζωντανά μέρη των φυτών ή που βρίσκονται πάνω σ` αυτά, τα οποία (νέκταρ ή εκκρίσεις) συλλέγουν, μεταποιούν, αναμιγνύουν σε δικές τους ειδικές ουσίες, αποταμιεύουν και αφήνουν να ωριμάσει μέσα στις κηρήθρες της κυψέλης.

   Το μέλι στην αρχαιότητα

     Το μέλι καταγράφεται ως εκλεκτή τροφή για θεούς και ημίθεους στην Ελληνική μυθολογία, παράλληλα δε θεωρείται σύμβολο της αφθονίας, της ευφροσύνης και της ευγονίας. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι το μέλι ή το μελίκρατο (μέλι με γάλα) ήταν τροφή των θεών (η μυθολογία θεωρεί ότι ο Δίας ανατράφηκε με μέλι και γάλα)

     Ο Αρισταίος είναι η αρχαιότερη προσωπικότητα που εμφανίζεται στην ιστορία της μελισσοκομίας και σύμφωνα με την μυθολογία δίδαξε στους ανθρώπους την τέχνη της μελισσοκομίας. Πίστευαν μάλιστα οι αρχαίοι ότι το μέλι έπεφτε από τον ουρανό, με την πρωινή δροσιά, πάνω στα λουλούδια και στα φύλλα και από εκεί το μάζευαν οι μέλισσες. Ο Ισοκράτης στον λόγο του “προς Δημόνικον” 50-52, απευθύνοντας συμβουλές χρήσιμες για τη ζωή στο νεαρό Δημόνικο, αναφέρει το παράδειγμα της μέλισσας «Ώσπερ γάρ την μέλιτταν ορώμεν εφ` άπαντα μέν τά βλαστήματα καθιζάνουσαν αφ` εκάστου δέ τά βέλτιστα λαμβάνουσαν, ούτω δει και τους παιδείας ορεγμένους νεανίας μηδενός μέν απείρως έχειν, πανταχόθεν δε τά χρήσιμα συλλέγειν»

     Η ζάχαρη ήταν άγνωστη στους αρχαίους, ενώ το μέλι ήταν σημαντικό στοιχείο της διατροφής τους και με αυτό παρασκεύαζαν τα γλυκίσματα.

     Τη γλύκα του μελιού ύμνησαν πολλοί αρχαίοι συγγραφείς. Ανάμεσά τους ο Αισχύλος στον Προμηθέα Δεσμώτη στ. 72-73 αναφέρει «Μα όλες τότε οι γητειές οι μελίγλωσσες της πειθώς δε θα με ξεπλανέψουνε», ενώ ο Θεόκριτος στα «Ειδύλλια» γράφει «Γεμάτο μέλι γλυκερό το στόμα σου να είναι, Θύρσι, και σύκα ολόγλυκα του Αίγιλου γεμάτο. Συ ξεπερνάς τον τζίτζικα στο ωραίο το τραγούδι.» (Θύρσις ή Ωδή)

     Οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν το μέλι και στις διάφορες θρησκευτικές τελετές. Γέμιζαν μεγάλους αμφορείς με μέλι και κρασί για να κάνουν τις σπονδές, τόσο στους θεούς, όσο και στις ψυχές των νεκρών.

     Ένα συνηθισμένο πρωινό ρόφημα κατά την αρχαιότητα ήταν χλιαρό νερό ανακατεμένο με μέλι, αλλά και σήμερα σε όλα τα ροφήματα προσθέτουμε μέλι που δίνει γλυκύτητα και ενέργεια με τα συστατικά του.

     Στους Αιγυπτιακούς παπύρους πριν από 3500 χρόνια αναφέρεται το μέλι για τις θεραπευτικές του ιδιότητες και ότι προσφέρονταν στους θεούς ως το πολυτιμότερο δώρο αφοσίωσης και εξευμενισμού.

     Στα ιστορικά βιβλία των αρχαίων Ινδών αναφέρεται ότι όταν στην καθημερινή διατροφή περιέχεται το γάλα και το μέλι παρατείνεται η διάρκεια της ζωής.